5x wandelen in omgeving Utrecht en Arnhem
mét vogeltips van Menno Bentveld
Vanuit de steden Utrecht en Arnhem zit je zó in het groen, waar prachtige wandelingen je door oude bossen en langs beekjes en forten voeren. Maar wie tijd heeft, kan er ook veel vogels spotten. Wij vroegen Menno Bentveld, presentator van het radioprogramma Vroege Vogels, naar zijn tips – en zijn indruk van wat er onderweg allemaal te spotten valt.
Voer voor (beginnende) vogelaars dus – maar ook als je die ambitie niet hebt, zijn het prachtige duiken in het rijke groen rondom Utrecht en Arnhem.
1. NS-wandeling Beukenburg
Bilthoven - Utrecht
Lengte: 14 km, maar na 8 en 10 km kun je meerdere buslijnen naar Utrecht Centraal nemen. Honden: zijn aangelijnd toegestaan. Startpunt: NS-station Bilthoven
Menno: ‘Deze route voert je over landgoed De Leyen, waar je onder meer de groene specht kunt tegenkomen. Deze vogel houdt van gebieden waar kleine akkers worden afgewisseld met bossen met oude bomen, en is verzot op rode mieren. De groene specht is prachtig om te zien met zijn groene rug, rode pet en zwarte masker, maar ook van zijn roep kun je al opgewonden raken: let op de zeer typerende, hinnikende lach. Hier ook te zien: de boomkruiper. Klein, bruin, razendsnel. Kruipt in een kurkentrekkerparcours langs de stam van de boom omhoog, op zoek naar insecten. Let op: als het goed koud is, kruipen boomkruipers boven op elkaar. Niet verwarren met de boomklever trouwens: die is staalblauw en kan behalve omhoog óók langs de stam omlaag.’ Utrecht Centrum: ‘Op het Domplein vind je uiteraard stadsduiven. Wij leven er al eeuwen mee samen, ze hielpen ons (als boodschappers) door de oorlog, waren vruchtbaarheidssymbool, maar hebben momenteel een slecht imago. Veel mensen vinden het vliegende ratten, die alles onderpoepen. En dat terwijl ze er eigenlijk prachtig uitzien in hun rijkgeschakeerde verenkleed. Een verenkleed dat ook nog eens fungeert als ‘bio-indicator’: als de veren donkerder zijn, is de duif beter bestand tegen vervuiling (die op die plek misschien meer voorkomt) en als de paars-groene veren minder glanzen is de duif minder fit. Mogelijk als gevolg van luchtvervuiling. Interessant, toch? Uitgekeken op het indrukwekkende Paushuize? Kijk dan eens naar de ekster op de dakgoot, het kauwtje op de leuning van de brug over de Kromme Nieuwegracht of de kraai op de historische lantaarnpaal: razend slimme vogels die zich, net als de stadsduif, volledig hebben aangepast aan het leven in de stad. Ze eten wat wij laten liggen en zijn voor de duvel (mensen, pizzakoeriers, trams) niet bang.’
Check de actuele vertrektijden in de NS-app of in de Reisplanner op NS.nl (ook bustijden).
2. NS-wandeling Beerschoten
Bunnik - Bilthoven
Lengte: 6 tot 17 km. Handig: door een bus te pakken is het mogelijk om de route in te korten tot resp. 6, 7,5, 9,5 of 11 km. Honden: zijn aangelijnd toegestaan. Startpunt: NS-station Bunnik
Menno: ’Direct buiten Bilthoven kom je in de Biltse Duinen, een gebied waar je klassieke bosvogels kunt waarnemen. Denk aan de winterkoning, roodborst, gaai, vink, koolmees, pimpelmees en ekster. De roodborsten die je er in de winter ziet, zijn vaak niet ‘onze eigen’ roodborsten, maar overwinterende exemplaren uit Scandinavië of Rusland. Een deel van onze eigen ‘robinsons’ zakt af naar warmere streken.’
Check de actuele vertrektijden in de NS-app of in de Reisplanner op NS.nl (ook bustijden).
3. NS-wandeling Hemelse Berg
Arnhem
Lengte: 5 km, 7 km of 15 km - je kunt op verschillende punten op de route de bus naar station Arnhem nemen. Honden: zijn aangelijnd toegestaan. Startpunt: NS-station Overbeek
Menno: ‘Boven de Rosandepolder, tussen Oosterbeek en de Nederrijn, kun je de torenvalk zien bidden of ‘wiekelen’, om daarna plots omlaag op een prooi te duiken. Dat kan een veldmuis, mol, rat of kikker zijn. Ook kun je ze in de nawinter zien baltsen (door expressief gedrag hun best doen een partner te interesseren voor een paring), in aanloop naar het broeden, dat in een van de geplaatste nestkasten plaatsvindt. Heel misschien tref je op landgoed Mariëndaal de grote gele kwikstaart aan. Tijdens zachte winters wil-ie soms wel eens in Nederland blijven hangen. Groter is de kans om een ijsvogel te zien langs een van de sprengenbeken. Leuk weetje: ondanks zijn naam houdt de ijsvogel niet van ijs. Hij moet dagelijks vissen om te overleven en zal, als er ijs ligt, vooral te vinden zijn rond wakken.’
Check de actuele vertrektijden in de NS-app of in de Reisplanner op NS.nl (ook bustijden).
4. Rondwandeling
Wolfheze
Lengte: 10,6 km. Honden: tussen de oostzijde van het dorp Wolfheze, snelweg A50 en de kruising spoorlijn met A50 mogen honden los. De rest van de route zijn honden aangelijnd toegestaan. Startpunt: NS-station Wolfheze
Menno: ’Op de door oude bossen omzoomde heidevelden en voormalige landbouwgronden van Wolfheze huist een van de mooiste broedvogels van ons land: de roodborsttapuit. Met zijn oranje borst, zwarte kop en rug en witte halsband is het een prachtige verschijning. Als het weer het toestaat, keren de eerste in februari alweer terug uit het zuiden, dus tijdens een winterse wandeling kun je ’m aantreffen. Speur vooral de toppen van lage boompjes en heidestruiken af die op of langs de heide verspreid staan: die gebruiken ze graag als uitkijkpunt. Qua aantallen zit de roodborsttapuit in de lift dus je gaat ’m zeker zien. Is het niet nu dan is het wel ergens de komende tijd. Geduld. De grootste trofee hier is het spotten van de raaf. De grote zwartblauwe vogel, die halverwege de vorige eeuw officieel uitgeroeid was, werd grofweg vijftig jaar geleden geherintroduceerd in ons land - en met succes. De raaf maakt een gestage opmars door, vooral in gebieden met oude bossen. Let op het zware, diepe, ietwat mysterieuze gekras hoog boven je hoofd. Leuk weetje: de raaf is, ondanks zijn zware gekras, een zangvogel.’
Check de actuele vertrektijden in de NS-app of in de Reisplanner op NS.nl (ook bustijden).
5. Leuk voor het hele gezin
Wandeling over Landgoed Haarzuilens - mét kasteel
Lengte: 11 km Honden: grotendeels aangelijnd Startpunt: NS-station Vleuten
Menno: ‘Als je bij punt 2 (op de kaart) een klein stukje van de route afwijkt en langs de Haarrijnse plas naar het oosten loopt, kom je bij een prachtige vogelkijkhut. Grote kans dat je hier een wintergast als de smient ziet. Nu verblijven er wel 800.000 in ons land. De smient wordt ook wel fluiteend genoemd vanwege zijn fluitend 'gebabbel’, waarmee hij contact probeert te maken met zijn soortgenoten. In de winter is het mannetje prachtig gekleurd: mooi grijs verenpak en roestbruine kop met daarover een gele streep. Verder worden hier o.a. de buizerd, torenvalk, meerkoet, fuut en grote zilverreiger gezien. Echt geluk heb je als je plots de ijsvogel, de geoorde fuut of de waterral in het vizier krijgt. Waterral horen is ook mooi: klinkt als een gillend speenvarken. Dus niet schrikken. Let in de bossen rond Kasteel de Haar op de geweldig mooie keep én op de bosuil. Rond februari valt het hoogtepunt van de balts, want de uilenpaartjes willen februari/maart al nestelen. Ze zijn er vroeg bij. Het moet raar lopen als je vanaf de avondschemering de uilen niet hoort roepen op hun kenmerkende fluit-zangerige-triltoon. Dit is het geluid dat bij iedere griezelfilm wel wordt gebruikt. Zie je een shot van een huis in een donker bos en hoor je een mysterieus vogelgeluid? Dan heeft de sound-editor er weer een bosuil doorheen gemixt. Het lukt je misschien wel om met de uilen in contact te komen. Kun je op je handen blazen of fluiten? Probeer het maar eens in het donker; je krijgt vast reactie.’
Check de actuele vertrektijden in de NS-app of in de Reisplanner op NS.nl (ook bustijden).
Vragen aan Menno
presentator van het radioprogramma Vroege Vogels.
Ben je zelf een beetje een vroege vogel? ‘Ja, enorm. Ik ga, van kleins af aan al, heel graag heel vroeg naar buiten. Het is dan zo fris, verstild, bijzonder en koel. Mistig, Witte Wieven, rijp op het gras. Prachtig. En stil hè. Doodstil. In die vroege uren ben je helemaal alleen.’ Vogelen is helemaal hip. Heb je een idee hoe dat komt? ‘Nee, niet echt. Soms is iets opeens een trend. Maar vogelen raakt natuurlijk andere ontwikkelingen. Het herontdekken van de eigen natuur, de natuur dichtbij meer waarderen, meer wandelingetjes maken en in eigen land op vakantie gaan.’ Wat is je lievelingsvogel? ‘Dat is toch wel de grote zaagbek. Een watervogel met crème-wit lijf (boterbuikje), zwartgroene kop en een lange, getande snavel (de zaagbek) waarmee hij gladde visjes kan beetpakken. Hij komt altijd in de winter vanuit Rusland en Scandinavië. bij ons overwinteren. Echt een prachtige vogel.’ Vroege Vogels wordt elke zondagochtend van 07.00-10.00 uur uitgezonden op NPO Radio 1.
Winnen: dit vogelrestaurant
Met dit Voederstation, gemaakt van oude vertrekstaten uit het station (een ontwerp van Marian Dessing) kun je vogels van wel héél dichtbij bekijken. Wij mogen één exemplaar weggeven.
Winnen? Stuur dan een mail o.v.v. 'Winactie Vogelrestaurant' naar nsf@mpg.today en laat ons weten waarom dit vogelrestaurant perféct op jouw raam past. De winnaar ontvangt van ons een mailtje, en na akkoord van vanuit jou komt het huisje zo snel mogelijk jouw kant op. Op deze winactie zijn de voorwaarden van NS van toepassing.
Tekst: Jansen&Hermsen. Beeld: Getty Images, Alamy, ANP, Leendert Jansen
Deel via:
Direct naar... › NS Flex › Reisinformatie › NS Zakelijk › Klantenservice
Onze producten › Kaartjes & Toeslagen › Abonnementen › Deur tot deur › Dagje uit › Internationale treinkaartjes
Meer NS
› Over NS › Werken bij NS › Mobiliteitsadvies › Nieuws › Prestaties