Karin van As is ‘de stem van NS’:
‘Mijn kinderen herkennen ‘m meteen’
In 2021 zwaaide Tuffie Vos na bijna 25 jaar af als ‘de stem van NS’. Haar opvolger is Karin van As. De keuze voor Karin werd ondersteund door wetenschappelijk onderzoek, waaruit bleek dat reizigers haar stem als warm en prettig ervaren. ‘Mijn stem gaf sommige mensen het gevoel dat ze naar een familielid luisterden.’
Karin, jouw stem is dus wetenschappelijk onderzocht. Vertel eens.
‘Ja. Er is in het ziekenhuis met een MRI-scan gekeken hoe reizigers mijn stem beoordelen en welke emoties geactiveerd werden. Hieruit bleek dat mijn stem als warm en prettig werd ervaren, alsof ze naar een familielid luisterden. Daarnaast verzacht mijn stem negatieve emoties en werd-ie bestempeld als opvallend, en dat is natuurlijk belangrijk voor een omroepstem.’
Je stem is langzaam ‘uitgerold’ over alle stations in Nederland. Waarom duurt dat eigenlijk zo lang?
‘Het duurt lang omdat het een behoorlijk technisch proces is. Het systeem wordt eerst getest op kleinere stations (met één spoor) en vervolgens op grotere stations (met meerdere sporen). Kijk, als er een verkeerde mededeling komt op een klein station met twee sporen en tien mensen op het perron, is het effect niet zo groot. Maar dat wil je niet hebben op een groot station als Utrecht Centraal. Dus dan laat je het systeem langzaam wennen op alle stations.’
Over dat systeem, Text-to-Speech. Mensen denken misschien dat jij dagelijks met een microfoon voor je neus zit te wachten op een vertraging. Maar zo romantisch is het helemaal niet hè?
‘Nee. Haha. Het is eigenlijk zo dat ik alles van tevoren al heb ingesproken in een geluidsstudio. Dat was het grootste werk, want alles bij elkaar heb ik meer dan tachtig uur ingesproken. Het systeem moet mijn stem leren kennen en snappen hoe ik mijn stem gebruik. Daarna bouwt de computer mijn zinnen af. Ik heb bijvoorbeeld alle stationsnamen – en dat zijn er 440 – omhoog en omlaag uitgesproken. En de bekende zinnen zoals ‘Beste reizigers, de intercity uit Den Haag van 12.30 uur komt binnen op spoor 3’ heb ik héél vaak ingesproken.’
En dan, hoe werkt het dan op het station?
‘Dat kan op drie manieren eigenlijk. Een groot deel van de omroepberichten waarbij je mijn stem hoort, is automatisch – daar komt dus geen medewerker aan te pas. Die medewerker komt dan weer wel in actie bij geplande wijzigingen, want bepaalde reisinformatie-programma’s worden via een paar klikken in de computer geactiveerd voor de omroep. En natuurlijk kan een medewerker ook zelf een omroepbericht invoeren, dat je vervolgens met mijn stem op het station hoort.’
Dat is wel heel anders dan in de tijd van je voorganger Tuffie.
‘Ja, Tuffie zei meer algemene dingen, die van tevoren waren opgenomen. Plotselinge wijzigingen konden niet met de stem van Tuffie worden omgeroepen. Een team van omroepers kwam dan in actie om deze berichten om te roepen.’
Wel minder kans op een probleem als je je stem kwijt bent, of een hoestaanval hebt.
‘Klopt. Al kan het in de studio natuurlijk ook gebeuren dat je moet lachen. Heb ik ook weleens gehad. Maar dan doe je het gewoon een keer over. En inderdaad, geen reiziger die dat hoort.’
Hoe gaat het met nieuwe woorden eigenlijk?
‘Ze hebben heel veel zinnen klaarstaan, maar als er echt iets is dat de computer niet kan, dan nemen we dat opnieuw op in de studio. De naam van een nieuw station bijvoorbeeld. Maar ik heb echt véél ingesproken. Dat een mondkapje verplicht is op het station, bijvoorbeeld, of “Plan uw reis in de app”.’
En in verschillende talen denk ik ook?
‘Zeker. Ik heb de buitenlandse bestemmingen in de taal en uitspraak van de bestemming ingesproken. Zo spreek je praag uit als Praha, en Wenen als Wien. Voor sommige plaatsen in Nederland ook trouwens, zeker bij Friese plaatsen zoals Hardegarijp. Dat is in het Fries: Hurdegaryp. Dat spreek je dus anders uit dan het er staat.’
Reis je zelf veel met de trein? Lijkt me gek om dan van jezelf te horen dat je trein vertraging heeft.
‘Ik reis heel veel met de trein. Ik woon nu in Amsterdam, maar ik kom uit Zeeland, dus de lijn Goes–Amsterdam ken ik als geen ander. Maar ook internationaal rijd ik graag met de trein. Naar een vriendin in Berlijn bijvoorbeeld. Heerlijk.’
Herkennen je kinderen je stem?
‘O, binnen een tiende van een seconde. Grappig is dat, toch een soort biologie of zo, dat kinderen het geluid van hun moeder meteen herkennen. Mijn man heeft het minder, die zegt bij sommige commercials of filmpjes die ik heb ingesproken echt: “Huh? Ben jij dit?”’
Tekst: Jansen&Hermsen. Beeld: Saskia Lelieveld
Bekijk ook:
Deel via:
Direct naar... › NS Flex › Reisinformatie › NS Zakelijk › Klantenservice
Onze producten › Kaartjes & Toeslagen › Abonnementen › Deur tot deur › Dagje uit › Internationale treinkaartjes
Meer NS
› Over NS › Werken bij NS › Mobiliteitsadvies › Nieuws › Prestaties